แนะนำจังหวัดกำแพงเพชร

คำขวัญจังหวัดกำแพงเพชร

      "พระเครื่อง เมืองคนแกร่ง ศิลาแลงใหญ่ กล้วยไข่หวาน น้ำมันลานกระบือ เลื่องลือมรดกโลก"

ประวัติความเป็นมา

      จังหวัดกำแพงเพชร เป็นเมืองเก่าที่นับว่ามีความสำคัญทางประวัติศาสตร์และเจริญรุ่งเรืองมาตั้งแต่สมัยทวารวดี เป็นที่ตั้งของเมืองโบราณหลายเมือง เช่น เมืองชากังราว นครชุม ไตรตรึงษ์ เทพนคร และเมืองคณฑี นอกจากนี้เมืองกำแพงเพชรยังเป็นเมืองที่สองที่สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราชได้ครองเมือง มีบรรดาศักดิ์เป็น " พระยาวชิรปราการ" ต่อมาในปี พ . ศ. 2459 ได้เปลี่ยนเมืองกำแพงเพชรเป็นจังหวัดกำแพงเพชร

      ตามประวัติศาสตร์ กล่าวว่า กำแพงเพชรเป็นเมืองหน้าด่านของสุโขทัยมีฐานะเป็นเมืองลูกหลวง เดิมเรียกชื่อว่า " เมืองชากังราว" และมีเมืองบริวารรายล้อม อยู่เป็นจำนวนมาก เช่น ไตรตรึงษ์ เทพนคร ฯลฯ การที่กำแพงเพชรเป็นเมืองหน้าด่านรับศึกสงครามในอดีตอยู่เสมอ จึงเป็นเมืองยุทธศาสตร์มีหลักฐานที่แสดงให้เห็น ว่าเป็นเมืองที่มีความสำคัญทางประวัติศาสตร์มากมาย เช่น กำแพงเมือง คูเมือง ป้อมปราการ วัดโบราณ มีหลักฐาน ให้สันนิษฐานว่าเดิมเคยเป็นที่ตั้งของเมือง 2 เมือง คือ เมืองชากังราว และเมืองนครชุม โดยเมืองชากังราวสร้างขึ้นก่อน ตั้งอยู่ทางฝั่งตะวันออกของแม่น้ำปิง พระเจ้าเลอไท กษัตริย์องค์ที่ 4 แห่งราชวงศ์สุโขทัย เป็นผู้สร้างขึ้น เมื่อประมาณ พ. ศ. 1890 ต่อมาสมัยพระเจ้าลิไท กษัตริย์องค์ที่ 5 แห่งราชวงศ์สุโขทัยได้สร้างเมืองใหม่ขึ้นทางฝั่งตะวันตกของลำน้ำปิงคือ “ เมืองนครชุม ”

      สมเด็จกรมพระยาดำรงราชานุภาพได้ทรงบันทึกเรื่อง กำแพงเมืองไว้ว่า " เป็นกำแพงเมืองที่เก่าแก่ มั่นคง ยังมีความสมบูรณ์มาก และเชื่อว่าสวยงามที่สุดในประเทศไทย

      ปัจจุบันจังหวัดกำแพงเพชรเป็นเมืองศูนย์กลางการท่องเที่ยวทางประวัติศาสตร์แห่งหนึ่ง เพราะมีโบราณสถานเก่าแก่ซึ่งก่อสร้างด้วยศิลาแลงหลายแห่งรวมอยู่ใน " อุทยานประวัติศาสตร์กำแพงเพชร" ที่ได้รับการพิจารณาคัดเลือกจากองค์การศึกษาวิทยาศาสตร์และวัฒนธรรมแห่งสหประชาชาติ (UNESCO) ให้ขึ้นทะเบียนเป็นมรดกโลก เมื่อวันที่ 12 ธันวาคม 2534 ตราประจำจังหวัด

      คือ เป็นรูปกำแพงเมืองประดับเพชรเปล่งประกายแห่งความงดความงดงามโชติช่วงประดิษฐานอยู่ในรูปวงกลม คือ กำแพงเพชรเป็นเมืองที่มีกำแพงเมืองมั่นคงแข็งแกร่งสวยงามเป็นมรดกแห่งอดีตอันยิ่งใหญ่ประจักษ์พยานแห่ง ความรุ่งโรจน์โชติช่วงในอดีตที่น่าภาคภูมิใจเมืองมีความเจริญรุ่งเรืองผู้คนพลเมืองมีความสมัครสมานสามัคคีรักใคร่กลมเกลียวกันเป็นอันดี

ธงประจำจังหวัด

    เป็นรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า มีพื้นสี 3 สี คือ สีเหลือง สีแดงและ สีเขียวใบไม้ มีรูปตราสัญลักษณ์ของจังหวัดกำแพงเพชรผืนผ้าสีแดงตรง
    แถบสีแหลือง ขาดกว้าง 2 นิ้ว ยาว 10 นิ้ว แสดงว่าจังหวัดนี้เป็นเมืองที่สร้างในสมัยโบราณ มปูชนียวัตถุเกี่ยวกับพระพุทธศาสนาอยู่มาก
    แถบสีแดง ขนาดกว้าง 3 นิ้ว ยาว 10 นิ้ว แสดงว่าจังหวัดนี้เคยเป็นชนชาตินักรบมาแต่โบราณ ได้ทำศึกสงครามกับพม่าหลายครั้งหลายหน
    แถบสีเขียวใบไม้ ขนาดกว้าง 2 นิ้ว ยาว 10 นิ้วแสดงว่า จังหวัดนี้อุดมสมบูรณ์ได้ด้วยป่าไม้นานาชนิด อันเป็นทรัพยากรธรรมชาติของจังหวัดเป็นอย่างดี

ดอกไม้ประจำจังหวัดกำแพงเพชร

    ดอกพิกุล

ต้นไม้ประจำจังหวัด

    สีเสียดแก่นพันธุ์ไม้พระราชทานเพื่อปลูกเป็นไม้มงคลจังหวัดกำแพงเพชร

สภาพทั่วไป

      กำแพงเพชร เป็นเมืองเก่าแก่ อายุไม่น้อยกว่า 700 ปีมาแล้ว ตัวเมือง ตั้งอยู่บนฝั่งซ้ายแม่น้ำปิง มีชื่อเดิมว่า เมืองชากังราว และเมืองนครชุม สถานที่ท่องเที่ยว ของกำแพงเพชร มีทั้งโบราณสถานเก่าแก่ ต่าง ๆ ซึ่งเป็นประจักษ์พยาน ในความเจริญรุ่งเรือง ของเมืองกำแพงเพชร ในอดีต และธรรมชาติ เช่นภูเขา น้ำตก

      กำแพงเพชร มีพื้นที่ 8,607,๔90 ตารางกิโลเมตร ห่างจากกรุงเทพฯ 358 กิโลเมตร แบ่งการปกครองออกเป็น 7 อำเภอ 4 กิ่งอำเภอ คือ อำเภอเมือง อำเภอพรานกระต่าย อำเภอคลองขลุง อำเภอขาณุวรลักษบุรี อำเภอไทรงาม อำเภอลานกระบือ อำเภอคลองสาน กิ่งอำเภอทรายทองวัฒนา กิ่งอำเภอปางศิลาทอง กิ่งอำเภอบึงสามัคคี และกิ่งอำเภอโกสัมพีนคร และมีอาณาเขตติดต่อกับจังหวัดใกล้เคียง ดังนี้

ติดต่อกับจังหวัดต่างๆ ดังนี้

    ทิศเหนือ ติดต่อกับ จังหวัดตากและสุโขทัย     ทิศใต้ ติดต่อกับ จังหวัดนครสวรรค์     ทิศตะวันออก ติดต่อกับ จังหวัดพิจิตรและพิษณุโลก     ทิศตะวันตก ติดต่อกับ จังหวัดตาก

สภาพพื้นที่

      จังหวัดกำแพงเพชร มีพื้นที่ 8,954.3855 ตารางกิโลเมตร หรือประมาณ 5,596,490.63 ไร่ เป็นพื้นที่ทำการเกษตร ประมาณ 3,209,890 ไร่ คิดเป็นร้อยละ59.67 ใช้ประโยชน์อื่นประมาณ 828,079 ไร่ คิดเป็นร้อยละ 15.39 และเป็นพื้นที่ป่าไม้ ประมาณ 1,341,687.50 ไร่ คิดเป็นร้อยละ 23.97

ลักษณะภูมิประเทศ

    จังหวัดกำแพงเพชร มีแม่น้ำปิงไหลผ่านเป็นระยะทางยาวประมาณ 104 กิโลเมตร มีลักษณะภูมิประเทศแบ่งเป็น 3 ลักษณะ คือ
    ลักษณะที่ 1 เป็นที่ราบลุ่ม แม่น้ำเจ้าพระยา ตอนบนแบบตะพักลุ่มน้ำ (Alluvial Terrace) มีระดับความสูงประมาณ 43 - 107 เมตรจากระดับน้ำทะเลปานกลาง อยู่บริเวณทางด้านทิศตะวันออกกลางและใต้ของจังหวัด
    ลักษณะที่ 2 เป็นเนินเขาเตี้ย ๆ สลับที่ราบพบเห็นบริเวณด้านเหนือ และตอนกลางของจังหวัด

    ลักษณะที่ 3 เป็นภูเขาสลับซับซ้อนเป็นแหล่งแร่ธาตุ และต้นน้ำ ลำธารต่าง ๆ ที่สำคัญ เช่น คลองวังเจ้า คลองสวนหมาก คลองขลุง และคลองวังไทรไหลลงสู่แม่น้ำปิง

โดยสรุปลักษณะพื้นที่ของจังหวัดกำแพงเพชร ด้านตะวันตกเป็นภูเขาสูงลาดลงมา ทางด้านตะวันออก ลักษณะเป็นดินปน ทราย เหมาะแก่การทำนาและปลูกพืชไร่

ลักษณะภูมิอากาศ

    ลักษณะอากาศของจังหวัดกำแพงเพชรโดยทั่วไป จะได้รับอิทธิพลลมมรสุมตะวันตกเฉียงใต้จากอ่าวเบงกอล และอ่าวไทยพัดผ่านในเดือนพฤษภาคมถึงเดือนตุลาคม นอกจากนี้ยังมีมรสุมตะวันออกเฉียงเหนือพัดผ่านในเดือนพฤศจิกายน ถึงเดือนมกราคม จากอิทธิพลของลมมรสุมดังกล่าว ทำให้เกิดฤดูกาล 3 ฤดู คือ ฤดูร้อน ฤดูฝน และฤดูหนาว

    จังหวัดกำแพงเพชร มีสภาพอากาศที่อบอุ่นตลอดปีอุณหภูมิเฉลี่ยตลอดปีประมาณ 27.3 องศาเซลเซียส อุณหภูมิสูงสุด พฤษภาคม ถึงเดือนตุลาคม นอกจากนี้ยังมีลมมรสุมตะวันออกเฉียงเหนือพัดผ่านในเดือนพฤศจิกายนถึงเดือนมกราคม จากอิทธิพลของ ลมมรสุมดังกล่าว ทำให้เกิดฤดูกาล 3 ฤดู คือ ฤดูร้อน ฤดูฝนและฤดูหนาว

    จังหวัดกำแพงเพชรมีสภาพอากาศที่อบอุ่นตลอดปี อุณหภูมิเฉลี่ยตลอดปีประมาณ 27.3 องศาเซลเซียส อุณหภูมิสูงสุด เฉลี่ย 33.4 องศาเซลเซียสอุณหภูมิต่ำสุดเฉลี่ย 22.5 องศาเซลเซียส เดือนที่มีอากาศร้อนอบอ้าวที่สุด คือเดือนเมษายน สำหรับเดือน ที่หนาวที่สุด คือเดือนธันวาคมสำหรับปริมาณน้ำฝนเฉลี่ยต่อปีของจังหวัดประมาณ 1,301.5 มิลลิเมตร และมีฝนตกเฉลี่ยประมาณ 123 วัน ช่วงที่มีฝนตกจะอยู่ระหว่างเดือนพฤษภาคม ถึงตุลาคมซึ่งในช่วงนี้ ปริมาณน้ำฝนเฉลี่ยของเดือนจะอยู่ระหว่าง 148.4 - 272.7 มิลลิเมตร